KSENIJA ATANASIJEVIĆ, PRVA DOKTORKA NAUKA U SRBIJI

Dr Ksenija Atanasijević rođena je 5. februara 1894. godine u Beogradu, tada u kraljevini Srbiji. Zajedno sa Ivanom Petrovićem, pokrenula je časopis „Dan“ 1919. godine, a bila je i jedna od osnivačica Udruženja književnika 1927. godine.
Bila je prva doktorka nauka u Kraljevini Jugoslaviji, ali i prva predavačica na Beogradskom univerzitetu. Doktorirala je 20. januara 1922. godine, da bi dve godine kasnije postala prva docentkinja na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Zabeleženo je da je, nakon što je s lakoćom rešila zadatak iz diskretne geometrije, jedan od posmatrača upitao kolegu „Verujete li Vi, dragi kolega, da je sve u redu sa hormonima ove mlade dame?
Njena doktorska disertacija „Brunovo učenje o najmanjem“ ubrzo je prevedena na francuski, a prikazi rada objavljivani su u međunarodnim časopisima. Delovi njene disertacije citirani su i u enciklopediji „Britanika“, u okviru teksta o Đ. Brunu.
Nakon osam godina borbe sa patrijarhalnom sredinom, koja je, najpre, osporavala autentičnost njene disertacije (ove tvrdnje su naknadno osporene), da bi se potom koristila intrigama iz njenog privatnog života, podnela je ostavku na Beogradskom univerzitetu.
1941. godine odbila je da potpiše „Apel srpskom narodu“, zbog čega se našla na crnoj listi nacista i neretko je saslušavana.
1946. godine, u posleratnoj komunističkoj Jugoslaviji, provela je godinu dana u zatvoru pod optužbom da je „pristalica starog režima“. Ubrzo je penzionisana kao bibliotekarka.
Preminula je 29. septembra 1981. godine u Beogradu, a grobno mesto nje i njenog supruga prekopano je već krajem decenije.
Pored prevoda Aristotela, Platona, Spinoze i Adlera, za sobom je ostavila doktorsku disertaciju „Brunovo učenje o najmanjem“, potom „Početke filozofiranja kod Grka“, kao i „Filozofske fragmente“, čiji treći tom, koji bi zaokružio njen autentični filozofski sistem, do danas nije pronađen. Rukopisi Ksenije Atanasijević i dalje se traže i objavljuju.
Autobiografiju, koja se danas čuva u Univerzitetskoj biblioteci „Svetozar Marković“ u Beogradu, pisala je u trećem licu, a završila rečima „Više od svega želi da zlo u čoveku i u svetu postane manje.”

Boja like Ksenije Atanasijević na cegeru iz linije proizvoda PRVA inspirisana je portretom naše prve doktorke nauka koji je izradila Nadežda Petrović.

Scroll to Top