JUN
Katarina Ivanović (1811—1882) bila je prva srpska slikarka, jedna od tri koje su tokom 19. veka stvarale u Srbiji (uz Minu Karadžić i Poleksiju Todorović). Slikarstvo usavršava od rane mladosti, najpre u Pešti, a potom i u Beču. 13. juna 1876. godine postaje član Srpskog učenog društva, što je čini i prvom srpskom akademkinjom. Među 38 slika prve srpske slikarke izdvajaju se njeni autoportreti, potom Grožđe s korpom, Srpski Homer, Portret kneginje Perside Karađorđević i Italijanski vinogradar.
Milica S. Bogdanović (1882 — 1978) bila je prva srpska istoričarka, pesnikinja, prevoditeljka i profesroka. Prva je žena koja je doktorirala na Zagrebačkom sveučilištu 1907. godine. 1958. godine objavljuje jedno od svojih najznačajnijih dela, Građu za istoriju Beograda 1717—1739, a nekoliko njenih neobjavljenih rukopisa danas se čuvaju u arhivima Matice srpske i Srpske akademije nauka i umetnosti, gde se nalazi najveći deo njene zaostavštine. Predavala je u Zagrebu, Banjoj Luci i Pančevu, i govorila šest stranih jezika.
Vukosava Vuka Velimirović (1888 — 1965) bila je prva srpska vajarka, ilustratorka, likovna kritičarka, autorka književnosti za decu i prevoditeljka. Njen stvaralački život počinje upisom Umetničko-zanatske škole u Beogradu, u kojoj prvi put izlaže svoje skulpture. 10. juna 1913. godine, povom izložbe u Beogradsko-zanatskoj školi, Politika ocenjuje da Vukosava Velimirović ,,ima talenta, ali još mnogo početničkog". Usavršavala se u Parizu, a potom i u Rimu, gde privlači pažnju svetske javnosti bistom baritona Mateasa Batistinija. Drugi svetski rat provodi u Beogradu, a po povratku u Pariz saznaje da su sva njena dela razneta tokom ratnih dejstava. Tokom karijere, portretisala je velik broj znamenitih žena srpske istorije, a iza nje je ostalo preko 150 evidentiranih skulptura, velik broj crteža, slika, pesama i priča za decu. Među njena najznačajnija dela spadaju skulpture Enigma, Sudbina i Medicina, kao i skulpture današnje turske ambasade u Beogradu.
Marija Ilić Agapova (1895—1984) bila je srpska pravnica, prevoditeljka, bibliotekarka, prva upravnica Biblioteke i Muzeja grada Beograda, kao i prva žena u srpskoj policiji. Rešenjem Ministra Unutrašnjih dela, 6. juna 1929. godine postavljena je za policijskog pripravnika Uprave grada Beograda. Školovala se na Cetinju, u Splitu, i u Zagrebu, gde je doktorirala na Pravnom fakultetu. Bibliotekom rukovodi od 1931. godine, a Muzejom od 1941. godine. Od 2001. godine, Biblioteka grada Beograda najboljim bibliotekarima dodeljuje nagradu koja nosi njeno ime.
Ljubica Marić (1909 — 2003) bila je prva osoba koja je diplomirala kompoziciju u Srbiji, prva srpska dirigentica, akademkinja, profesorka, pijanistkinja i violinistkinja. Nakon što je 17. juna 1929. godine diplomirala kompoziciju i violinu u Beogradu, muzičko usavršavanje nastavlja u Pragu, gde postaje jedna od prvih dirigentica Evrope i prva žena koja je dirigovala Simfonijskim orkestrom Češkog radija. Na državnom konzervatorijumu u Berlinu završava studije klavira, odakle će se vratiti najpre u Beograd, pa nastaniti u Zagrebu. 1936. specijalizuje se za mikrotonalnu muziku na Državnom konzervatorijumu u Pragu. Nakon kratkog povratka u Zagreb, trajno se nastanjuje u Beogradu. Stogodišnjicu njenog rođenja UNESKO je uvrstio u svoj kalendar značajnih godišnjica, a tim povodom su u Srbiji izvedena sva njena dela i izdata su četiri CD-a sa izvođenjima njenog celokupnog opusa.
Ceger sa likom Ljubice Marić iz kolekcije PRVA možete poručiti ovde.
NAPOMENA
Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca prešla je na gregorijansko računanje vremena 28. januara (odnosno, 15. januara po julijanskom kalendaru) 1919. godine. Pre ovog datuma, među srpskim stanovništvom, kako u Srbiji tako i van nje, korišćen je uglavnom julijasnki kalendar. Budući da su odstupanja brojna i uslovljena različitim društveno-istorijskim okolnostima, opredelili smo se da datume navodimo kako su zapisani u izvornicima.