JANUAR

6. januar 1892.
Ministarstvo unutrašnjih dela, Beograd
PRVA SRPSKA GINEKOLOŠKINJA I HIRURŠKINJA

Eva Haljecka Petković (1869 1947) bila je prva ginekološkinja na Balkanu i prva žena koja je izvela carski rez u Srbiji. Osnovno školsko obrazovanje završila je u Odesi, a medicinu studira u Bernu, pa potom u Cirihu, gde je 1891. godine diplomirala. Dodatno se usavršava u Beču, nakon čega sa ocem, građevincem angažovanim na izgradnji dunavskog pristaništa, seli u Beograd. Odlukom Ministarstva unutrašnjih dela od 6. januara 1892. godine dobija svoj prvi posao u Opštoj državnoj bolnici u Beogradu. Unapređena je 1905. godine u sekundarnu lekarku, a potom je premeštena u Niš. Tokom bugarske okupacije Niša, bila je zarobljena, ali je sve vreme obavljala duđnost upravnice Okružne bolnice u Nišu. 1920. godine postaje šefica odeljenje Niške okružne bolnice, odakle se 1924. godine penzioniše. Kao prva žena u Srbiji, izvela je carski rez 1910. godine, a svoj rad je 1911. godine prikazala u Beogradu na Prvom jugoslovenskom sastanku za operativnu medicinu.

16. januar 1922.
Filozofski fakultet, Beograd
PRVA DOKTORKA NAUKA SA DIPLOMOM IZ SRBIJE

Ksenija Atanasijević (1894 1981) bila je književnica, prevoditeljka, profesorka, filozofkinja i prva žena koja je postala doktorka nauka na nekom srpskom univerzitetu. Rođena je u Beogradu, gde je, zajedno sa Ivanom Petrovićem, pokrenula je časopis Dan 1919. godine, a bila je i jedna od osnivačica Udruženja književnika 1927. godine.
Bila je prva doktorka nauka s diplomom stečenom u Kraljevini Jugoslaviji, ali i prva predavačica na Beogradskom univerzitetu. 16. januara 1922. godine brani svoju doktorsku tezu, da bi dve godine kasnije postala prva docentkinja na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Njena doktorska disertacija, Brunovo učenje o najmanjem, ubrzo je prevedena na francuski, a prikazi rada objavljivani su u međunarodnim časopisima. Delovi disertacije citirani su i u enciklopediji Britanika, u okviru teksta o Đ. Brunu.
Nakon osam godina borbe sa patrijarhalnom sredinom, koja je, najpre, osporavala autentičnost njene disertacije (ove tvrdnje su naknadno osporene), da bi se potom koristila intrigama iz njenog privatnog života, podnela je ostavku na Beogradskom univerzitetu.
1941. godine odbila je da potpiše Apel srpskom narodu, zbog čega se našla na crnoj listi nacista i neretko je saslušavana.
1946. godine, u posleratnoj komunističkoj Jugoslaviji, provela je godinu dana u zatvoru pod optužbom da je pristalica starog režima. Ubrzo je penzionisana kao bibliotekarka.
Preminula je 29. septembra 1981. godine u Beogradu, a grobno mesto nje i njenog supruga prekopano je već krajem decenije.
Pored prevoda Aristotela, Platona, Spinoze i Adlera, za sobom je ostavila doktorsku disertaciju Brunovo učenje o najmanjem, potom Početke filozofiranja kod Grka, kao i Filozofske fragmente, čiji treći tom, koji bi zaokružio njen autentični filozofski sistem, do danas nije pronađen. Rukopis njene autobiografije čuva su u Univerzitetskoj biblioteci Svetozar Marković.

22. januar 1923.
Narodno pozorište, Beograd
PRVA SRPSKA BALERINA

Nataša Bošković (1901 1973) nastupa kao jedina srpska balerina na prvoj celovečernjoj predstavi baleta Narodnog pozorišta u Beogradu. Zajedno sa ruskim balerinama, koje su školovale prve srpske baletske igrače, nastupa u odlomcima baleta Krcko Oraščić P. I. Čajkovskog.

NAPOMENA

Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca prešla je na gregorijansko računanje vremena 28. januara (odnosno, 15. januara po julijanskom kalendaru) 1919. godine. Pre ovog datuma, među srpskim stanovništvom, kako u Srbiji tako i van nje, korišćen je uglavnom julijasnki kalendar. Budući da su odstupanja brojna i uslovljena različitim društveno-istorijskim okolnostima, opredelili smo se da datume navodimo kako su zapisani u izvornicima.

ZNATE NEŠTO O ŽENAMA KOJE SU U SRBIJI BILE PRVE? PIŠITE NAM!

Molimo Vas da unesete puno ime i prezime.
Molimo Vas da unesete adresu e-pošte na koju želite da Vam odgovorimo.
Molimo Vas da u prazno polje upišete poruku.
Scroll to Top